W 1947 roku na bazie istniejącego gimnazjum utworzono liceum jako pełną szkołę średnią, ukończenie, której dawało "dużą maturę". Od tej chwili szkoła nazywała się: Państwowe Gimnazjum i Liceum w Sokółce. Ci, którzy ukończyli gimnazjum w roku szkolnym 1946/1947 i otrzymali "małą maturę", byli przyjmowani do I klasy liceum (klasa miała profil humanistyczny) – 18 absolwentów gimnazjum przyjęto bez egzaminów ze względu na ich dobre stopnie z przedmiotów humanistycznych, natomiast 5 osób musiało zdać egzaminy z polskiego, łaciny, francuskiego i historii. Zgodnie z założeniami nowego ustroju, szkoła miała mieć charakter powszechny, czyli musiała być dostępna szerokim rzeszom całego społeczeństwa, a przede wszystkim młodzieży robotniczo-chłopskiej.
W październiku 1947 roku pierwszy raz w historii szkoły gimnazjaliści i licealiści otrzymali stypendia. Przy ich podziale brano pod uwagę m.in. pochodzenie, osiągnięcia w nauce oraz zdolności. Ogółem przyznano 15 stypendiów - najwyższe wynosiło 1.000 zł, a najniższe 500 zł.
W czerwcu 1948 roku zniesiono egzaminy poprawkowe, a kwestię promowania uczniów do następnej klasy rozstrzygano podczas głosowania Rady Pedagogicznej (dotyczyło to wyłącznie tych uczniów, którzy mieli jedną ocenę niedostateczną). W 1948 roku szkoła otrzymuje nazwę: Państwowa Średnia Szkoła Ogólnokształcąca Typu Licealnego. Reorganizacja objęła klasy VIII-XI. Zwiększenie liczby klas spowodowało, że zaczęło brakować sal lekcyjnych. Aby temu zaradzić, zlikwidowano dotychczasowy pokój nauczycielski, a zwolnione pomieszczenie oddano na potrzeby uczniów. Na ten sam cel przeznaczono aulę szkolną, gdzie do tej pory odbywały się lekcje gimnastyki. Nowy pokój nauczycielski urządzono w dotychczasowej kuchni na małym pomieszczeniu na poddaszu. Brakowało sali do gimnastyki. W latach 1948/1949 w szkole rozpoczął działalność Związek Młodzieży Polskiej. Zorganizowano świetlicę szkolną i zradiofonizowano budynek; w placówce istniała też organizacja o charakterze wojskowym pod nazwą Ochotnicze Brygady Służby Polsce. 25 kwietnia 1949 roku powołano pierwszą Państwową Komisję Egzaminacyjną do przeprowadzenie egzaminu dojrzałości, w skład, której weszli: dyr. Jan Perendyk - przewodniczący oraz prof. Irena Marcinkiewicz, prof. Anna Pawłowicz, prof. Anna Ryszka, prof. Natalia Mazurowa - egzaminatorzy. Do matury dopuszczono wszystkich uczniów kl. XI, tj. 20 osób. W październiku 1949 roku zorganizowano Szkolny Klub Sportowy, do którego początkowo należało 79 osób. W SKS-ie istniały następujące sekcje: piłki ręcznej, lekkiej atletyki, sportów zimowych, boksersko-szermiercza, łucznicza.
W 1950 roku starosta sokólski podarował szkole poniemiecki barak o wymiarach 17 x 8 m, który - postawiony na dziedzińcu szkolnym - pełnił rolę sali gimnastycznej. W lutym 1950 roku zapadła decyzja o budowie bursy szkolnej (internatu).W marcu 1950 roku w szkole zorganizowano SKO, nad którym opiekę sprawowała pani Olga Chodźko.
1 kwietnia 1950 roku dyrektorem szkoły została pani prof. Barbara Krajewska. 1 września 1950 roku powstało Szkolne Koło Obrońców Pokoju, którym kierował prof. Franciszek Mielniczek. 6 kwietnia 1955 roku w związku z X-leciem Polski Ludowej, Liceum Ogólnokształcące w Sokółce zaplanowano zjazd absolwentów. Ostatecznie zjazd nie doszedł do skutku.
W lipcu 1956 roku zorganizowano pierwszy w historii szkoły obóz wędrowny "Szlakiem Grunwaldu i Kopernika" - jego kierownikiem był prof. Władysław Krajewski. W 1957 roku szkoła skończyła 10 lat. Najpilniejszą potrzebą była budowa nowej bazy lokalnej. W tym roku reaktywowano także w sokólskim liceum Związek Harcerstwa Polskiego - opiekunem został prof. Witold Biziuk.
We wrześniu 1958 roku zostały wprowadzone dzienniczki ucznia, które pełniły rolę łączników między szkołą i opieką domową. Rozpoczęła się również budowa nowej siedziby szkoły przy ul. Mickiewicza. W przedsięwzięciu pomagała młodzież i nauczyciele.
W 1959 roku w szkole powstała Spółdzielnia Uczniowska (w 1965 roku spółdzielnia posiadała trzy działy: sklepik, hodowlę pieczarek, pasiekę z trzech uli). W styczniu 1960 roku rozpoczęła się przeprowadzka szkoły do nowego budynku przy ul. Mickiewicza. Przewiezienie wszystkich sprzętów odbyło się w ciągu jednego dnia. Tworzono pracownię fizyczno - chemiczną, biologiczną, geograficzno - historyczną oraz sale gimnastyczną. Do programu nauczania wprowadzony został nowy przedmiot - zajęcia techniczne; w ramach zajęć technicznych dla dziewcząt organizowano kursy gotowania i szycia, a dla chłopców oraz dziewcząt - kurs motorowy.
Od 1966 do 1967 trwała budowa boiska szkolnego oraz lodowiska, w której uczestniczyli nauczyciele wychowania fizycznego i młodzież. Z obiektu korzystali mieszkańcy Sokółki. Od 1967 roku do 1970 roku dyrektorami sokólskiego liceum byli: pan Romuald Haraszkiewicz, pani Mirosława Kasprzycka, pan Romuald Bujwicki. Od 1973 do 1975 trwała modernizacja pracowni szkolnych - wygospodarowano pomieszczenia na bibliotekę i czytelnię, która została przeniesiona z internatu.
27 października 1974 oddano do użytku nowe skrzydło gmachu szkolnego. Liceum nadano imię Mikołaja Kopernika i wręczono sztandar. W następnym roku przy szkole wybudowano kompleks boisk oraz zmodernizowano stary budynek liceum.
W 1977 roku powstał Zespól Szkół Ogólnokształcących. Nastąpiło ograniczenie liczby oddziałów licealnych przy jednoczesnym wzroście liczby oddziałów Szkoły Podstawowej. Odbył się także I Zjazd Absolwentów z okazji 30 - lecia Liceum Ogólnokształcącego w Sokółce. Do tego czasu szkołę ukończyło 1972 absolwentów.
W roku 1987 ZSO zatrudniał 64 nauczycieli. Pomimo adaptacji siedmiu sal sypialnych w internacie i połowy szkolnej szatni na potrzeby dydaktyczne, warunki pracy nadal były trudne ze względu na przepełnienie budynku. Odbył się kolejny - II Zjazd Absolwentów połączony z obchodami 40 - lecia Liceum Ogólnokształcącego. Utworzono również pierwszą klasę Liceum Ekonomicznego o specjalności eksploatacja pocztowo - telekomunikacyjna. W tym czasie Szkoła Podstawowa nr 4 przeniosła się do nowego budynku, co pozwoliło na poprawę bazy lokalowej liceum. Zmodernizowano istniejące i urządzono nowe pracownie. Urządzona została Izba Pamięci Narodowej i Historii Szkoły.
We wrześniu 1990 roku dyrektorem Zespołu Szkół w Sokółce został pan Jan Firs. W 1993 roku zaczęła działać Policealna Szkoła Zawodowa o specjalizacji technik prac biurowych. Na przełomie roku 1994/95 mamy w końcu w szkole pracownię informatyki z prawdziwego zdarzenia, wyposażoną w komputery IBM.(..) Dzięki aktywności kol. Stanisława Sacharczuka, dobrze funkcjonuje siłownia.
W 1997 roku odbył się III Zjazd Absolwentów i obchody 50-lecia szkoły.
We wrześniu 2002 roku w związku z reformą oświaty zostało utworzone 3-letnie Liceum Ogólnokształcące, które zastąpiło dotychczasowy czteroletni cykl nauki; 3-letnie LO funkcjonuje do chwili obecnej i kształci młodzież w następujących klasach z rozszerzonym programem nauczania:
- język polski i historia,
- matematyka i informatyka,
- biologia i chemia,
- biologia i geografia,
- biologia i jęz. angielski ze zwiększoną ilością godzin wychowania fizycznego,
- klasa językowa (j. angielski, j. niemiecki, j. rosyjski).
W Zespole Szkół utworzono również 3-letnie I Liceum Profilowane, które proponuje naukę w klasach o następujących profilach:
- zarządzanie informacją,
- ekonomiczno-administracyjny.
W czerwcu 2003 rozpoczęła się budowa hali sportowej, która zakończyła się 1 września 2005 roku inauguracją z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej i Kuratorium Oświaty w Białymstoku. Do użytku oddana została nowoczesna hala sportowa, której budowa pilotowana była przez powiat sokólski. Inwestycja kosztowała 4 mln 120 tys. zł.
8 września 2007 odbył się IV Zjazd Absolwentów połączony z obchodami 60-lecia Liceum Ogólnokształcącego w Sokółce. Szkolne mury opuściło 6112 absolwentów.
MIKOŁAJ KOPERNIK 1473 – 1543
Z małżeństwa Mikołaja i Barbary Koperników urodziło się czworo dzieci: Andrzej, Barbara, Katarzyna i Mikołaj. Ten ostatni przyszedł na świat 19 lutego 1473 roku. Wczesne dzieciństwo Mikołaja upłynęło w ciszy domu rodzicielskiego. W 1483 roku zmarł ojciec naszego patrona - kupiec. Dla dziesięcioletniego Mikołaja skończyły się beztroskie lata w domu rodzicielskim. Najbliższym krewnym, do którego osierocona rodzina mogła zwrócić się po pomoc, był brat matki - Łukasz Watzenrode, wówczas kanonik włocławski i warmiński. Był to człowiek milczący i surowy. Wuj Łukasz jako najbliższy krewny postanowił zaopiekować się sierotami po Mikołaju Koperniku. Andrzeja i małego Mikołaja postanowił kształcić. Katarzyna wyszła za mąż za kupca Gertnera z Krakowa, Barbara zaś wstąpiła do zakonu benedyktynek. Od tego momentu rozpoczął się okres ścisłego związku pomiędzy młodymi Kopernikami a Łukaszem Watzenrode. Wuj przypuszczalnie wysłał ich do szkoły w Chełmnie, gdzie uczyli się arytmetyki, muzyki i łaciny.
Watzenrode dążąc do godności biskupiej przyjął w 1487 r. święcenia kapłańskie, a w 1489 r. objął biskupstwo warmińskie. Wraz ze wzrostem jego wpływów i zamożności wzrosły możliwości udzielenia pomocy siostrzeńcom. Ukończywszy naukę w Chełmnie obaj bracia udali się jesienią 1491 r. do Krakowa i zapisali się na studia w Akademii Krakowskiej. Kopernik studiował w Krakowie cztery lata.
W 1495 r. przyjechał na Warmię (Lidzbark Warmiński) i przez jakiś czas przebywał u boku wuja, który obu swych siostrzeńców postanowił wprowadzić do kapituły warmińskiej na stanowiska kanoników. Zamiar ten jednak się nie powiódł. Z tego względu obaj bracia udali się do Bolonii. Miasto posiadało słynny na całą Europę uniwersytet i z tego powodu zwano je "matką studiów".
Stosownie do zaleceń wuja Mikołaj Kopernik zapisał się na studia prawnicze, które go jednak nie pociągały. Jego zainteresowania zwracały się jednak w stronę astronomii. Dlatego też poświęcał jej cały swój wolny czas. Studia prawnicze postępowały wolno, widocznie dlatego, że zbyt dużo czasu poświęcał astronomii. W Bolonii zdobył Mikołaj zaledwie tytuł magistra. W czasie swych studiów prawniczych obaj Kopernikowie udali się do Rzymu. Rok 1500 był uroczyście przez Kościół obchodzony jako rok jubileuszowy i bracia pragnęli prawdopodobnie wziąć udział w odbywających się w Wiecznym Mieście uroczystościach jubileuszowych.
Na wiosnę 1501 r. obaj bracia opuścili Włochy i powrócili na Warmię. Obaj studiów nie ukończyli, potrzebowali zgody kapituły na dalszą naukę. Z prośbą taką też zwrócili się do kapituły. Kapituła przychyliła się do ich życzeń i udzieliła żądanego urlopu tym bardziej, że Mikołaj obiecywał studiować medycynę, a więc mógł się stać w przyszłości lekarzem biskupa i kapituły. Jeszcze jesienią tego roku obaj bracia wyruszyli w drogę do Włoch. Studia medyczne trwały trzy lata. Należało potem odbyć roczną praktykę pod kierownictwem jakiegoś sławnego lekarza. Po tym wszystkim można było dopiero zdawać egzamin doktorski. Kopernik stosownie do swego zobowiązania wobec kapituły rozpoczął studia medyczne i przygotowywał się do egzaminu z prawa. Podobnie jak w Bolonii tak i w Padwie Kopernik nie ograniczał się do studiowania przedmiotów wskazanych przez kapitułę, lecz z zapałem zgłębiał tajniki umiłowanej astronomii. Szukał ciągle odpowiedzi na pytanie: jak właściwie zbudowany jest świat?
Kopernik studiował dalej medycynę i prawo. Wiosną 1503 r. udał się do Ferrary, aby złożyć tam egzamin doktorski z zakresu prawa. Egzamin wypadł poprawnie i młodemu kanonikowi warmińskiemu komisja nadała tytuł doktora praw.
Po promocji doktorskiej Kopernik powrócił do Padwy i prowadził nadal swoje studia. Pod koniec 1503 r. po ukończeniu studiów, Kopernik opuścił Italię i skierował się do Polski. W roku 1507 kapituła idąc na rękę wujowi Mikołaja, mianowała Kopernika kanonikiem przybocznym polecając mu szczególnie pieczę nad zdrowiem biskupa. Zwolniła go jednocześnie od obowiązku kanonika rezydującego przy katedrze, pozostawiając mu wszakże dotychczasowe dochody. Po tej nominacji Kopernik przeniósł się na stałe do Lidzbarka, siedziby biskupa, jako jego sekretarz i lekarz.
W styczniu 1512 r. Watzenrode udał się na zaproszenie króla Zygmunta do Krakowa na jego wesele. Biskupowi towarzyszył oczywiście Mikołaj Kopernik. Obaj spędzili jakiś czas w Krakowie. Opuszczając Kraków Watzenrode i Kopernik rozstali się. Biskup udał się na sejm do Piotrkowa, Mikołaj zaś prawdopodobnie pojechał na Warmię. Z końcem marca Watzenrode opuścił Piotrków i powrócił na Warmię. W drodze jednak ciężko zachorował i w stanie beznadziejnym dowieziono go do Torunia. Zawiadomiony o tym Kopernik przyjechał z Fromborka do Torunia do łóżka konającego wuja. Przybyli też i inni lekarze, było już jednak za późno. Biskup zmarł. Kopernik odwiózł zwłoki do Fromborka, gdzie je pochowano z należytymi honorami.
Nowym biskupem został Fabian Luzjański. Kopernik nie pełnił już przy nim funkcji kanonika przybocznego, przeniósł się więc na stałe do Fromborka. Zamieszkał w północno-zachodniej wieży murów otaczających katedrę. Wieżę kupił za 175 grzywien płatnych ratalnie w ciągu czterech lat. Mikołaj Kopernik urządził tu sobie pracownię oraz mieszkanie. Spędził tu najbardziej twórcze lata swego życia. Nie wiemy dokładnie kiedy Mikołaj rozpoczął pracę nad swym dziełem "De revolutionibus orbium coelestium" - przypuszczalnie nastąpiło to około 1515 r. Nie znamy też przebiegu jego pracy nad tym dziełem, bowiem astronom fromborski utrzymywał wszystko w tajemnicy, dopuszczając do niej tylko najbliższych przyjaciół, zwłaszcza Tiedemanna Giese. W roku 1520 Kopernik przygotował obronę Olsztyna przed wojskami Albrechta Hohenzollerna. Stworzył on również projekt reformy pieniężnej oraz w roku 1530 opracował nowe sprawiedliwe ceny chleba.
Mikołaj Kopernik od dłuższego czasu był ciężko chory. Zaniemógł pod koniec jesieni 1542 r. Pomimo troskliwej opieki przyjaciół 70-letni starzec słabł coraz bardziej i ostatecznie dnia 24 maja 1543 r. zmarł. Pochowano go w katedrze fromborskiej koło ołtarza należącego do jego kanonii. W tym samym mniej więcej czasie dzieło pt. "De revolutionibus orbium coelestium" wielkiego Polaka astronoma, ukazało się drukiem.
Spis obejmuje wychowawców i uczniów w klasie ostatniej (tj. do roku szkolnego 1968/1969 klasa XI, od 1970/1971 do 2003/2004 klasa IV, od roku szkolnego 2004/2005 klasa III).
W razie stwierdzenia błędów prosimy o kontakt pod adresem:
nauczyciel historii
Jarosław Hlebowicz